بررسی شاهین (رهام)

• mohsenmortzavi
• معرفی, معرفی ومقایسه خودرو
• آگوست 13, 2022

در هفدهمین نمایشگاه خودرو شیراز، که در تیرماه 97 برگزار شده، سایپا برای اولین‌بار از خوردویی جدید بنام «رهام» رونمایی کرد. قبل از تغییر نام رهام، سایپا بارها گفته بود که طراحی چهره این خودرو را از پرنده شاهین، الهام گرفته است. سرانجام نیز بعد از پیشنهاد برخی پژوهشگران ایرانی ازجمله دکتر غلامرضا کیامرزی (پژوهشگر پرندگان شکاری) و با پیگیری‌های گروهی از حامیان محیط زیست، سایپا به منظور حفاظت از گونه درحال انقراض شاهین ایرانی، پیشنهاد تغییر اسم این خودرو را پذیرفت و نهایتا در اسفندماه 98 نامش را از «رهام» به «شاهین» تغییر داد.

پیشرانه

شاهین جدیدترین محصول سایپا است و طراحی ظاهری زیباتری نسبت به دیگر تولیدات خودروساز داخلی دارد. با این حال، همان پیشرانه‌ای ۱.۵ لیتری ۸ سوپاپی که در تیبا، ساینا و کوییک استفاده شده بود، زیر کاپوت شاهین هم قرار گرفته است و یکی از ایرادات و اشکالات این خودرو جدید به شمار می‌آید.

تنها تفاوت پیشرانه شاهین با اعضای هم‌خانواده خود، مجهز بودن به توربوشارژ یا پرخوران است که باعث می‌شود قدرت این موتور از ۸۷ اسب بخار با تنفس طبیعی به ۱۱۰ اسب بخار با توربوشارژ برسد.هر چند این موتور توربوشارژ قدرت و گشتاور بیشتری پیدا کرده اما وقتی آن را با پیشرانه EF7 ایران خودرو مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم که ۵ اسب بخار قدرت کمتری نسبت به این موتور تنفس طبیعی دارد.شاهین با جعبه دنده ۵ سرعته دستی به مشتریان عرضه شده و در آینده نیز مدل گیربکس اتومات آن به بازار می‌آید. انتظار می‌رود که شاهین اتومات موتور ۱۶ سوپاپه و قوی‌تری داشته باشد.سایپا شتاب ۰ تا ۱۰۰ شاهین را اعلام نکرده، اما بعضی تست‌های شخصی ۱۳ ثانیه را برای این سدان جمع و جور شهری ثبت کرده‌اند. در صورتی که اگر موتور شاهین ۱۶ سوپاپه بود، احتمالا در ۸-۹ ثانیه به به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

کافی است نگاهی به بازدهی خودروهای توربوی امروزی بیاندازیم تا مشخص شود این پیشرانه از نظر بازدهی در چه وضعیتی قرار دارد. برای مثال هوندا سیویک مدا ۲۰۲۲ با موتور ۱.۵ لیتری توربو می­تواند ۱۷۴ اسب بخار قدرت تولید کند، این در حالیست که حداکثر توان موتور شاهین با همین حجم، ۱۱۰ اسب بخار است. در واقع استفاده از موتور توربو به دلیل افزایش بازدهی موتور است. معمولا طراحان موتور، با استفاده از توربوشارژر می­توانند خودرویی تولید کنند که با حجم موتور و مصرف سوخت کمتر، توان بیشتری تولید کند. از سوی دیگر استفاده از ۴ سوپاپ در هر سیلندر بازدهی موتور را افزایش می­دهد. استفاده همزمان از سیستم توربوشارژر و ۲ سوپاپ در هر سیلندر (که تقریبا منسوخ شده است) به نوعی تناقض در هدف طراحی است که سایپا آن را انجام داده است. در ابتدا قرار بود سایپا از موتور ۱.۶۵ لیتری برلیانس استفاده کند ولی به دلیل تحریم­ها موفق به این کار نشد. در ادامه سایپا به سراغ موتور EF7 ایرانخودرو رفت اما باز هم به نتیجه نرسید. در نهایت تصمیم اتخاذ شده استفاده از موتور تیبا با اضافه کردن توربوشارژر بود. این در حالیست که همین شرکت در سال ۱۳۸۴ اقدام به تولید خودروی ریو می­کرد که ۱۷ سال پیش با همین حجم پیشرانه و با یک موتور ۱۶ سوپاپ ۹۷ اسب بخار تولید می­کرد. از سوی دیگر استفاده از توربوشارژر حساسیت موتور به ویژه نسبت به کیفیت سوخت را بالا برده و هزینه ­های تعمیر و نگهداری آن را افزایش می­دهد و همینطور پیشرانه ۸ سوپاپ شاهین که به سیستم پرخوران نیز مجهز شده است سر و صدای زیادی در دور موتورهای بالا در کابین خودرو ایجاد میکند که در مقایسه با رقبا باید گفت شاهین حرف چندانی در این زمینه ندارد، برای نمونه دنای معمولی با یک موتور ۱.۷ لیتری توان بیشتری ایجاد می­کند، شتابگیری بهتری در شروع حرکت دارد و همینطور دردسرهای یک موتور توربو را هم با خود یدک نمی­کشد. البته در دورهای بالا خودروی شاهین بخاطر در مدار قرار گرفتن توربو شتاب گیری بهتری نسبت به خودرویی مثل دنا یا ۲۰۷ دارد.

معایب

برخی از مالکین شاهین گزارش­هایی در مورد خرابی­های زودهنگام و کیفیت متریال در بعضی از قطعات این خودرو را ارائه کرده اند. این در حالیست که زمان زیادی از عرضه شاهین به بازار نمیگذرد و اکثر نمونه­ ها دارای کارکرد خیلی زیادی نیستند. برای مثال خرابی گیربکس، توربو، بخاری، سیستم تعلیق، سر و صدای کمک فنرها و کیفیت رنگ از جمله این گزارشات بوده است. به نظر می­رسد بخش اعظم این مشکلات به کیفیت پایین قطعات و بخشی هم به اشکالات طراحی مربوط باشد. تقریبا همه خریداران خودروهای ایرانی جدید اتفاق نظر دارند که کیفیت خودروهای داخلی حتی در مقایسه با سال­های نه چندان دور افت داشته است اما به نظر می­رسد وضعیت شاهین در این رنج قیمتی تاحدودی بدتر هم باشد.

mohsenmortzavi وب‌سایت